شمال نیوز: علی محمودیان/ روزهای نزدیک به برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، همواره با تکاپوی احزاب و شخصیت‌های مستقل و طرفداران آن برای حضور هرچه قوی‌تر در انتخابات همراه است و این تلاش‌ها عموماً از سوی دولت‌های مستقر، برای تداوم حضور در پاستور دو چندان است.

اهمیت جایگاه رئیس‌جمهور در هر کشور امری بدیهی است. قدرت این نهاد در زمام داری امور، علاوه بر اجرای مصوبات هیئت دولت و پیاده‌سازی سیاست‌های شخص رئیس‌جمهور و حامیان و همفکران او، صرف موضوع دیگری هم می‌شود. یکی از مهم‌ترین فعالیت‌هایی که دولت‌ها در زمان فعالیتشان به آن می‌پردازند، جلب نظر مردم به‌ویژه در مقاطع حساس از طرق مختلف است. این رویه از سوی دولت‌ها برای این رخ می‌دهد که هم دو دوره‌ای شدن خود را تضمین کنند و هم حزب و یا جریان پشتیبان خود را قدرتمند سازند.

اگر صریح و جزئی‌تر به رفتار دولت‌ها در پایان دوره‌ی اولشان بپردازیم، موضوع روشنی را خواهیم دید و آن استفاده از امکانات و ظرفیت‌های کشور برای مقاصد حزبی و یا انتخاباتی برای تثبیت جایگاه دولت‌ها در دور دوم حضور ایشان در انتخابات است.

فعال شدن دو چندان دولت‌ها و دادن وعده‌های ترغیب‌کننده در روزهای پایان عمر چهار ساله‌ی دولت‌ها، امری است که بارها شاهد آن بوده و هستیم. دولت‌ها باهدف قرار دادن بخش‌های مختلف جامعه و تلاش برای ایجاد فضایی مثبت نسبت به دولت، این اتفاق را رقم می‌زنند. وعده و سیاست‌های ترغیب‌کننده از هر جنسی هستند. توزیع سیب‌زمینی رایگان و وعده‌ی واگذاری سهام عدالت به مردم، باوجود تفاوت در ظاهر؛ اما با توجه به زمان مطرح و اجراشدن آن هر دو یک کاربرد دارند.

در چند ماه اخیر شاهد تحرکات و فعالیت‌هایی از سوی دولت یازدهم هستیم که می‌شود آنها را در زمره‌ی فعالیت‌های انتخاباتی و تبلیغاتی دانست که در دولت‌های پیشین هم آنها را مشاهده کرده‌ایم.

1. پرداخت سود سهام عدالت
پرداخت سود سهام عدالت برای اولین بار در دولت نهم مطرح شد. هدف از اجرای طرح سهام عدالت، توزیع عادلانه ثروت دولت بین قشرها مختلف جامعه و کاهش فقر عنوان شده بود. از زمان اعلام شروع آن طرح نزدیک به 11 سال می‌گذرد. درحالی‌که آمارها و شرایط جامعه بیانگر رشد آمار فقر و همچنین کاهش قدرت مالی مردم هستند؛ همچنان شاهد آن هستیم که موضوع پرداخت این سود تنها در ایام انتخابات سر زبان‌ها می‌افتد و دولت‌ها از آن استفاده‌ی ابزاری می‌کنند. این موضوعی است که هم در دولت احمدی‌نژاد رخ داد و هم مدنظر دولت روحانی است.

2. توزیع سبد کالا و افزایش حقوق بازنشستگان
طرح حمایتی سبد کالا، در دولت یازدهم به‌منظور توزیع اقلام و کالاهای مورد نیاز به واجدین شرایط ارائه شد. وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از تصمیم جدید دولت برای تأمین اعتبار توزیع سبد کالا در اردیبهشت‌ماه و نیز افزایش حقوق بازنشستگان خبر داد. اعلام چنین طرحی آن هم پس از ایام عید نوروز جالب است. همیشه روزهای انتهایی سال مصادف با خرید مایحتاج خانواده‌ها است. اجراشدن این طرح پس از گذشتن از ایام نوروز مانند نوش داروی بعد از مرگ سهراب است. مرتفع نشدن این نیاز و بالا نبردن قدرت خرید از طریق افزایش حقوق و سبک کردن بار هزینه خانوارها به‌وسیله سبد کالا و وعده دادن آن در سال جدید چه معنی می‌تواند داشته باشد؟ آیا غیرِ این است که دولت به‌جای اندیشیدن برای رفاه مردم، در حال محاسبه‌ی زمان مطلوب برای بالا بردن کارکرد تبلیغاتی این طرح بوده است؟ آیا زمان مناسب برای ارائه‌ی این خدمت به‌واسطه تأمین اعتبار یا به هر بهانه‌ی دیگر، به‌صورت اتفاقی به موسم انتخابات نزدیک شده است؟

3. محاسبه گاز بهای سال 96 مطابق با تعرفه‌های سال 94
بحث افزایش بهای گاز، برق و خدمات دیگر، همیشه جزء موضوعات و دغدغه‌های اصلی مردم است.

دولت یازدهم از مهر سال گذشته، با تغییر محاسبه قیمت گاز مصرفی، روش پلکانی را حذف کرد که بر اساس آن‌همه مشترکان اعم از پرمصرف و کم‌مصرف به ازای مصرف هر مترمکعب گاز ۱۵۰ تومان پرداخت کردند. اتفاقی که اعتراضات بسیاری را به همراه داشت و شرکت گاز به نیابت از دولت همچنان اصرار به حذف سیستم عادلانه پلکانی داشت.

حالا در روزهای پایانی دولت، این موضوع نیز دستخوش تغییر شده و اخبار جدید منافی حرف‌های پیشین است. سیاست دولت در اتخاذ این تصمیم جالب است و بد نیست مسئولان توجیه خود در مورد تناقض رفتاری خود را عنوان کنند. اگر برخورد سفت‌وسخت آنها در سال گذشته به‌واسطه‌ی کاستی در بودجه یا مسائلی این‌چنین بوده است؛ تخفیف و سهل گیری ناگهانی آنها در ایام انتخابات ناشی از چیست؟

4. رایگان اعلام شدن قبض برق بهمن ماه سال گذشته‌ی مردم خوزستان
پدیده‌ی گردوخاک و تیره شدن آسمان استان خوزستان سال‌هاست که نفس مردم این استان را بریده است. مدت‌هاست کسی هوای هم‌وطنان خوزستانی را ندارد و کاربردِ بحث ناسالم بودن هوای این استان تنها مصرف سیاسی دارد. استفاده‌ی سیاسی از موضوع ناسالم بودن هوای این استان باز هم به شیوه‌ی دیگری دنبال شد. رئیس‌جمهور پس از گذشت 2 ماه برای رفاه حال مردم این استان، برق مصرفی بهمن‌ماه 95 را رایگان اعلام کرد. در اینجا باز هم بحث زمان ارائه‌ی خدمات و قرابت انجام طرح‌های با ایام انتخابات پیش می‌آید! بهمن‌ماه سال 95 و در وانفسای مشکلات متعدد به‌واسطه‌ی نبود برق در این استان کجا و 11 فروردین سال 96 کجا! آیا این تأخیر در سهل گرفتن به مردم خوزستان (که استحقاق بیش از این را دارند) به دلیل ایام تعطیلات بوده و یا اثرگذاری اعلام آن در این ماه بیشتر است؟

5. افزایش تعداد و فشردگی برنامه‌ی سفرهای استانی رییس جمهور
روحانی در ادامه‌ی موج تحرکات دوچندان خود در ماه‌های اخیر، تنها به بازدید از کارخانه‌ها بسنده نکرد و موج جدیدی از سفرهای استانی خود را در ایام نوروز و به سرعت پس از آن آغاز کرد. روحانی در سفرهای استانی خود در مدت کوتاهی (حدوداً کمتر از یکماه) از خراسان جنوبی، کردستان، سمنان و گیلان بازدید کرده و همچنان این سفرها ادامه دارد. وی قرار است طی هفته آینده به مازندران سفر کند. این در حالی است پیش‌ازاین، روال سفرهای او این‌چنین نبوده و حتی در مقاطعی روند سفرها متوقف شده بود. ازسرگیری سفرهای استانی در یک محدوده‌ی زمانی فشرده در نوع خود جالب است.

همان طور که پیش‌تر هم گفته شد، تحرکات روسای جمهور در پایان دور اول ریاست جمهوری موضوعی کلیشه‌ای است. متأسفانه این اتفاقات در هیاهوی انتخابات به فراموشی سپرده می‌شوند و طرفداران آنها هم هیچ‌گاه با دید فراجناحی به موضوع نگاه نمی‌کنند. چنین طرز نگاهی از سوی مردم و طرفداران یک نامزد موجب می‌شود تا کاندیداها سیاست‌های پوپولیستی را در صدر برنامه‌های خود قرار دهند.

شوربختانه باید گفت که تا حدی مقصر اتخاذ سیاسیت های پوپولیستی در قبال جامعه، خود مردم هستند؛ چرا که مردم در مقابل تخفیف‌های و محقق شدن وعده‌های مقطعی در ایام قبل و بعد از انتخابات تسلیم می‌شوند و از این نوع رفتار مسئولان کشور استقبال می‌کنند. با این تفاسیر وقتی یک مقام مسئول اقبال بخشی نسبتاً زیادی از مردم را نسبت به سیاست‌های پوپولیستی مشاهده می‌کند، طبیعی است که چنین رویه‌ای را سر لوحه‌ی کار خود قرا دهد. حتی اگر تمسخر سیاست‌های پوپولیستی جزء شعارهای انتخاباتی دور اول کاندیداتوری خود او باشد.